Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και η Europa Nostra ανακοίνωσαν τους νικητές των βραβείων European Heritage Awards / Europa Nostra , πρόκειται για βραβεία της ΕΕ που αφορούν την πολιτιστική κληρονομιά που χρηματοδοτήθηκε από το πρόγραμμα Creative Europe.
Φέτος, τιμήθηκαν συνολικά 24 υποδειγματικά επιτεύγματα από 18 ευρωπαϊκές χώρες.
Οι νικητές των βραβείων επιλέχθηκαν από ανεξάρτητες επιτροπές αποτελούμενες από εμπειρογνώμονες κληρονομιάς από όλη την Ευρώπη, κατά την αξιολόγηση των υποψηφιοτήτων που υποβλήθηκαν από οργανισμούς και άτομα από 30 ευρωπαϊκές χώρες.
Η ανακοίνωση των νικητών του Βραβείου 2021, έγινε μόλις σε μια ζωντανή διαδικτυακή εκδήλωση που συνδιοργανώθηκε από τη Mariya Gabriel , Ευρωπαϊκή Επίτροπο Καινοτομίας, Έρευνας, Πολιτισμού, Παιδείας και Νεότητας και Hermann Parzinger, Εκτελεστικό Πρόεδρο της Europa Nostra
Ανάμεσά τους και το πέτρινο γεφύρι της Πλάκας, το οποίο διακρίθηκε στην κατηγορία της συντήρησης, με την αποκατάστασή του να ολοκληρώνεται φέτος έπειτα από την καταστροφή που υπέστη στη διάρκεια σφοδρής καταιγίδας τον Φεβρουάριο του 2015.
Η Γέφυρα της Πλάκας είναι το μεγαλύτερο και το πιο εντυπωσιακό πέτρινο γεφύρι του είδους του, στην Ήπειρο.
Την 1η Φεβρουαρίου 2015, κατά τη διάρκεια μιας ισχυρής καταιγίδας που προκάλεσε την υπερχείλιση του ποταμού, κατέρρευσε ένα σημαντικό μέρος της κύριας καμάρας και της ανατολικής προβλήτας της γέφυρας.
Το έργο έχει αποκαταστήσει τη γέφυρα στην προηγούμενη ομορφιά του και υπογράμμισε τη σημαντική του αξία τόσο στις απτές όσο και στις άυλες τιμές του φυσικού τοπίου στο οποίο βρίσκεται. Το έργο ολοκληρώθηκε χάρη στην επιτυχημένη συνεργασία του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού, του Υπουργείου Υποδομών, του Υπουργείου Οικονομικών, του Νομού Ηπείρου, του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου και του Τεχνικού Επιμελητήριου Ελλάδος. Το έργο χρηματοδοτήθηκε από το Ελληνικό Υπουργείο Οικονομικών και Ανάπτυξης. Η Περιφέρεια Ηπείρου και ένας ιδιωτικός χορηγός συνέβαλαν επίσης οικονομικά στο έργο.
Η Γέφυρα της Πλάκας χτίστηκε το 1866 στον ποταμό Αράχθο με καμάρα που εκτείνεται σε πάνω από 40 μέτρα και ύψος 20 μέτρα. Παρατίθεται ως προστατευόμενο ιστορικό μνημείο και έχει σημαντική ιστορική σημασία για την Ελλάδα. Η γέφυρα κατασκευάστηκε για να καθιερώσει επικοινωνία και εμπόριο με τις γύρω κοινότητες και μέχρι το 1913, βρισκόταν στη μεθοριακή γραμμή μεταξύ Ελλάδας και Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, χρησιμεύοντας ως μία από τις δύο εισόδους στην ηπειρωτική χώρα. Αν και πραγματοποιήθηκαν περιορισμένες εργασίες επισκευής στη γέφυρα με την πάροδο του χρόνου, καμία δεν αντιμετώπισε τη σοβαρή υποβρύχια διάβρωση των θεμελίων της. Με ισχυρή δημόσια υποστήριξη, το έργο για την ανάκτηση της γέφυρας της Πλάκας ξεκίνησε σχεδόν αμέσως μετά την κατάρρευση της γέφυρας τον Φεβρουάριο του 2015. Εκτελέστηκε εκτεταμένη διεπιστημονική έρευνα και τεκμηρίωση για την κατανόηση της αιτίας της κατάρρευσης και για το σχεδιασμό ενός ολοκληρωμένου προγράμματος αποκατάστασης που θα σταθεροποιούσε Τα υπόλοιπα στοιχεία της γέφυρας, αντιμετωπίζουν δομικά ζητήματα που δημιουργούνται από τη ροή του ποταμού και επιτρέπουν την ανακατασκευή της γέφυρας χρησιμοποιώντας τα αρχικά, πεσμένα θραύσματα, όπου είναι δυνατόν, με την προσεκτική επιλογή των κατάλληλων, πρόσθετων υλικών όταν είναι απαραίτητο.
«Η έρευνα και η τεκμηρίωση αποτέλεσαν μια σταθερή βάση για αυτό το έργο που είχε ως στόχο να καθορίσει και να επαναλάβει τις παραδοσιακές τεχνικές που χρησιμοποιήθηκαν στην κατασκευή του», σημείωσε η κριτική επιτροπή.
Το έργο είναι αξιοσημείωτο στο ότι είναι η πρώτη ανοικοδόμηση μιας πέτρινης γέφυρας στην Ελλάδα και είναι ένα από τα λίγα παρόμοια έργα παγκοσμίως.
Το ευρύ φάσμα εμπειρογνωμοσύνης και γνώσεων που έχει ανακτηθεί σχετικά με αυτό το μοναδικό έργο εμπλουτίζει την επιστημονική κοινότητα, με τα αποτελέσματα να διαδίδονται μέσω δημοσιεύσεων και διασκέψεων σε διεθνές επίπεδο. Φυσικά, παραδοσιακά υλικά χρησιμοποιήθηκαν στην αποκατάστασή του, ενώ οι παραδοσιακές μέθοδοι κατασκευής ανακτήθηκαν και επιδείχθηκαν κατά τη διάρκεια του έργου. Το αναστηλωμένο μνημείο επανεντάχθηκε στο εξαιρετικό φυσικό τοπίο του, καθώς και στην κοινωνική και πολιτιστική ζωή της κοινότητας.
Επίσης, η κριτική επιτροπή δήλωσε:«Αυτό το έργο είναι ένα παράδειγμα του πώς μια δομή που ακολουθεί την αρχή της χρησιμότητας και της κατασκευής γίνεται όμορφη. Η ολοκληρωμένη αποκατάσταση της γέφυρας της Πλάκας συμβάλλει στην ενίσχυση και διατήρηση του τοπίου και του περιβάλλοντος».
Δείτε το video, που ακολουθεί:
Πηγή: europeanheritageawards.eu – photo/@ntuagefyriplakas/facebook
